Monika Świda

Monika Świda

Chmury u Góry

Jak w poczuciu bezpiecznego komfortu jest pisać o kimś, kogo się prawie nie zna, a jednocześnie ma się czucie, że to Ktoś, komu warto napisać fajną notkę. Jest sąsiadką – to na pewno, robi dobrą jogę, uwielbia manipulować w ogrodzie i jest po prostu uprzejma. Dla ludzi, roślin i zwierząt. I tym zdaniem mógłbym zakończyć biogram artystki foto obiektywu, ale byłoby to ze względu na lakoniczność ciut niezręczne.

Zapraszając Monikę i jej zbiór do ROPKOTEKI wiedzieliśmy, że po pierwsze – chcemy mieć w zbiorach jej prace (gdyż są zjawiskowe), po drugie – wiemy, że to dobra inwestycja (prace są cenne). A po trzecie? No właśnie, to jest najważniejsze, Monika jest nam potrzebna, swoim fotookiem widzi to, co my stare, ropkowe wygi niby dostrzegamy, ale w standardach codzienności uznajemy za oczywistość. A Monika pokazuje nam wszystkim, że w naturze Ropek i w żywiołach i świata stronach czterech i paletach podarowanych barw, jest moc wystawienia na widok publiczny spektakularnego, onirycznego spektaklu przyrody.

To tak, jakby olśnić zoomem reżysera, zoom oniemiałego widza. To, co zachwyca w pracach Moniki, to zdolność dana niewielu – odpowiedzialne, ale w lekkim podane tonie, odgrywanie roli przekaźnika. Stanisław Lem, w bardzo zasadniczym i serio pisanym słowie informował czytelnika, że rolą przekaźnika jest przekaz. Proszę przyjąć do wiadomości: Monika jest PRZEKAŹNIKIEM. Łącznikiem materii z niematerią. Powtórzę - przekaźnikiem. W liturgii mszy świętej katolickiej i w formule wyznania wiary, brzmiałoby to tak: wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. Bowiem Monika, pstrykając fotki Ropkom i okolicznemu Beskidowi widzi to, czego my patrząc nie widzimy. I to jest unikatowy niuans jej fotograficznej dziedziny.

Uzasadniając pierwszorzędny warsztat i rzeczony bystry look w oku, a także niełatwą dziś zdolność uwiecznienia na cyfrokliszy entourage w trymiga (wiadomo, sceneria jest do złapania na błysk ciupagi, jak mówią starzy górale), trudno jest mi znaleźć sensowną konotację pomiędzy jej życiową portugalską przygodą, doktoratem w plecaku i kilkuletnim epizodem akademickim. Bo to są detale, ale jednak ważne w życiorysie artystki. Albo to: że urodziła się w górniczym Zagłębiu. Bo że literaturoznawczyni i tłumaczka, to już jest naprowadzająca podpowiedź i oscylowanie wokół ustalonej już tutaj misji bycia przekaźnikiem w materii i duchu piękna.

Już wiem, Monika tłumaczy nam Ropki. Po swojemu, a jakby – co oczywiste – po naszemu. Tylko jakby głębiej, narastająco - crescendo, a pewnie i forte. Każdy, kto ma trochę uczciwości w sobie powie, że dobrze, że to prezent mieć kogoś takiego, kto nam przywróci patrzenie, że wskaże nieoczywiste w oczywistym. Tak działają malarze. Bo Monika maluje aparatem fotograficznym. I może to już wystarczy. Bo jak powiem jeszcze, że świetnie gotuje, to już będę zmyślał. Z drugiej strony, jeśli ktoś tak przyprawia pejzaże, to musi być niezłą kucharką.